Зах зээлийн судалгаа гэж юу вэ? Бизнесийн шийдвэрийг өгөгдөлд суурилуулсан байх гол түлхүүр

Зах зээлийн судалгаа бол бизнесийн шийдвэрийг зөв, үндэслэлтэй гаргахад шаардлагатай мэдээллийг цуглуулж, шинжилдэг системтэй үйл явц юм. Энэхүү судалгаа нь зах зээлийн хэмжээ, бүтэц, хэрэглэгчийн хэрэгцээ, өрсөлдөөний байдал, болзошгүй боломж ба эрсдэлийг тодорхойлох зорилготой.

Энгийнээр тайлбарлавал, зах зээлийн судалгаа нь дараах гол асуултуудад хариулдаг:

• Хэн таны бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг худалдан авах боломжтой вэ?
• Хаана илүү эрэлт байна вэ?
• Худалдан авалтад ямар хүчин зүйлс нөлөөлдөг вэ?
• Өрсөлдөгчид ямар стратеги ашиглаж байна вэ?

Ингэснээр бизнес зах зээлийн нөхцөл байдлаа ойлгож, ирээдүйн төлөвлөгөөгөө илүү оновчтой гаргах, эрсдэлийг бууруулах, өсөлтийн боломжийг эрт илрүүлэх боломжтой болдог.

Зах зээлийн судалгааны гол зорилго

Зах зээлийн судалгааны үндсэн зорилтууд дараах чиглэлүүдийг хамардаг. Үүнд:

• Зах зээлийн хэмжээг тодорхойлох – Хэдэн хэрэглэгч, хэдий хэмжээний эрэлт байгаа вэ?
• Хэрэглэгчийн хэрэгцээ болон худалдан авах зан төлөвийг ойлгох.
• Өрсөлдөгчдийн давуу ба сул тал, зах зээлд эзэлж буй байр суурийг үнэлэх.
• Зах зээлийн боломж болон эрсдэлийг илрүүлэх.
• Шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нэвтрүүлэхэд оновчтой шийдвэр гаргахад туслах.

Энэ бүхний үр дүнд танай бизнес аль сегментэд илүү төвлөрөх, ямар үнэ, ямар сувгаар, ямар мессежээр хэрэглэгчидтэй харилцах стратегиа тодорхойлох боломжтой болдог.

Судалгааны үндсэн аргууд

Зах зээлийн судалгааг мэдээллийн эх үүсвэр, зорилго, аргачлалаар нь ангилж үздэг. Үндсэн төрлүүд:

• Анхдагч судалгаа
  Хэрэглэгчээс шууд мэдээлэл авах (асуулга, ярилцлага, фокус групп гэх мэт). Танай бизнесийн онцлогт тохирсон, шууд хэрэглэгчээс гарсан шинэ мэдээлэл байдаг тул шийдвэр гаргалтад хамгийн үнэ цэнтэй.
• Хоёрдогч судалгаа
  Бусад байгууллага, төр, олон улсын эх сурвалжийн мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх. Жишээ нь статистикийн тайлан, салбарын судалгаа, олон улсын байгууллагын нийтэлсэн тайлангууд.
• Тоон судалгаа
  Зах зээлийн хэмжээ, хувь хэмжээ, статистик тоон мэдээлэлд суурилдаг. Хэмжиж болох, харьцуулж болох, хугацааны өөрчлөлтийг харах боломжтой.
• Чанарын судалгаа
  Хэрэглэгчийн сэтгэлзүй, худалдан авалтын шалтгааныг тодорхойлдог. “Яагаад ийм сонголт хийдэг вэ?”, “Яагаад өрсөлдөгчийг сонгосон бэ?” зэрэг асуултад гүнзгий хариу өгдөг.

Зах зээлийн судалгаанд багтдаг үндсэн үзүүлэлтүүд

• Зах зээлийн хэмжээ
  Хэдэн хэрэглэгч, хэдий хэмжээний эрэлт байна вэ? Зах зээлийн өнөөгийн багтаамжийг тодорхойлно.
• Зах зээлийн өсөлт
  Жилээс жилд зах зээл хэрхэн өөрчлөгдөж байна вэ? Өсөлттэй, тогтвортой, бууралттай эсэхийг тодорхойлно.
• Зах зээлийн сегментчилэл
  Хэрэглэгчдийг нас, орлого, байршил, сонирхол, амьдралын хэв маягаар ангилж шинжлэх. Ингэснээр хамгийн үнэ цэнтэй сегментүүд тодорхой болно.
• Өрсөлдөөний шинжилгээ
  Өрсөлдөгчдийн тоо, стратеги, давуу ба сул тал, брэндийн байр суурь зэрэг хүчин зүйлсийг үнэлнэ.
• Эрэлт ба нийлүүлэлтийн үнэлгээ
  Эрэлт хангалттай юу, эсвэл нийлүүлэлт илүүдэж байна уу? Үнэ болон борлуулалтын стратегид шууд нөлөөлнө.

Импортын зах зээлийн судалгаа

Импортын бүтээгдэхүүнтэй холбоотой дараах мэдээллийг гүнзгий судалдаг. Энэ нь гаднаас орж ирж буй бүтээгдэхүүний нөлөөллийг үнэлж, дотоодын үйлдвэрлэл, шинэ бүтээгдэхүүн нэвтрүүлэх стратеги боловсруулахад чухал.

• Импортын хэмжээ болон үнэ
  Ямар бүтээгдэхүүн, хэдий хэмжээтэйгээр, ямар үнийн түвшинд орж ирж байна вэ?
• Гарал үүсэл
  Аль улс орнуудаас илүү их нийлүүлэлттэй байна вэ? Тэдний давуу тал, чанарын ялгаа юу вэ?
• Эрэлт ба хэрэглээ
  Хэрэглэгчид ямар бүтээгдэхүүн, чанар, үнийн ангиллыг илүүд үзэж байна вэ?
• Орлуулах боломжит бүтээгдэхүүн
  Дотоодын бүтээгдэхүүн импортын бүтээгдэхүүнийг орлох боломжтой юу? Хэрхэн өрсөлдөх вэ?

Импортын зах зээлийн судалгаа нь шинэ бүтээгдэхүүн нэвтрүүлэх, үнэ тогтоох, чанар сайжруулах, брэндийн байршуулалтыг зөв хийхэд нэн чухал ач холбогдолтой.

Салбарын зах зээлийн судалгаа

Тодорхой салбарын ерөнхий байдлыг судалсан судалгаа бөгөөд тухайн салбарын дотоод бүтэц, өсөлт, боломж, эрсдэл, тоглогчдын байр суурийг нарийвчлан тодорхойлдог.

• Салбарын эрэлт ба нийлүүлэлт
  Ямар бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний хэрэгцээ их байна вэ? Аль сегмент илүү өндөр эрэлттэй вэ?
• Үйлдвэрлэл
  Тухайн салбарын үйлдвэрлэлийн хүчин чадал, технологийн түвшин, дотоодын үйлдвэрлэгчдийн тоо.
• Тээвэрлэлт ба түгээлт
  Бүтээгдэхүүн хэрэглэгчид ямар сувгаар хүрдэг вэ? Логистикийн өртөг, үр ашиг.
• Борлуулалт
  Онлайн болон офлайн борлуулалтын сувгуудын үр нөлөө, хэрэглэгчийн худалдан авах зуршил.
• Хууль эрх зүйн орчин
  Татвар, импортын бодлого, стандарт, зохицуулалтын нөлөө.

Энэ төрлийн судалгаа нь салбарын хөгжлийн чиг хандлага, бизнесийн өсөлтийн боломж, салбарын эрсдэлийг тодорхойлж, урт хугацааны стратеги боловсруулахад ихээхэн тус дэм болдог.

Дүгнэлт

Зах зээлийн судалгаа нь бизнесийн зөв шийдвэр гаргах үндэс болдог. Мэдээлэлтэй, бодит дүгнэлттэй бизнес үргэлж амжилтад ойрхон байдаг. Харин судалгаагүйгээр шийдвэр гаргах нь эрсдэл ихтэй бөгөөд зардал, цаг хугацааны алдагдалд хүргэх магадлалтай.

Танай байгууллага шинэ бүтээгдэхүүн нэвтрүүлэх, шинэ салбарт орох, үнэ өөрчлөх, брэндийн байршуулалтаа шинэчлэхээс өмнө заавал зах зээлийн судалгаа-нд тулгуурлан шийдвэр гаргах нь хамгийн оновчтой алхам юм.

ТӨСТЭЙ МЭДЭЭЛЛҮҮД

• ХАБЭА-н гутлын зах зээлийн судалгаа
• Уул уурхайн машин, тоног төхөөрөмжийн импортын зах зээлийн судалгаа - 2022 он
• Англи хэлний сургалтын төвүүдийн зах зээлийн судалгаа
• Авто машины зах зээлийн судалгаа
• Будаг, эмульсийн зах зээлийн судалгаа
• Будагны зах зээлийн судалгаа
• Монгол Улсын үнэртэй ус, гоо сайхны бүтээгдэхүүний зах зээлийн судалгаа